Kiracı Ev Göstermiyorsa Satış Olur mu?

Gayrimenkul piyasasında sıkça karşılaştığımız bir tablo var: Ev sahibi dairesini satışa çıkarıyor, ilanlar hazırlanıyor, alıcılar sıraya giriyor… ama evin kapısı bir türlü açılamıyor. Çünkü içeride oturan kiracı, “Ben göstermek istemiyorum” diyerek kapıyı kapatıyor. Peki bu durumda satış nasıl ilerler? Daha da önemlisi: Hukuk kimin yanında?

Türk Borçlar Kanunu açık: Kiracı, satış ya da yeniden kiralama amacıyla ev sahibinin evi göstermesine izin vermekle yükümlü. Elbette bu yükümlülük sınırsız değil. Ev sahibi, kiracının özel hayatını, günlük düzenini, mahremiyetini gözetmek zorunda. Yani ne her gün kapıya dayanmak mümkün ne de “evin sahibi benim” diyerek keyfi girişler…

Son dönemde Yargıtay’ın verdiği kararlar da bu çizgiyi netleştiriyor. Kiracının evi tamamen kapatması kabul edilmiyor. Mahkemeler, evin belirli gün ve saatlerde, makul aralıklarla gösterilmesine izin veriyor. Hatta bazı davalarda ayda bir kez ya da haftada belli günlerde gösterim hakkı tanındığına dair kararlar var. Yani satış sürecinin önünü tamamen kapatmak mümkün değil.

Ama öte yandan, kiracının hakları da göz ardı edilmiyor. Çünkü ev, hâlâ onun yaşam alanı. Konut dokunulmazlığı ve özel hayatın gizliliği anayasal hak. Bu yüzden tahliye baskısı yaratmak ya da “hemen çık” dayatması da hukuken karşılık bulmuyor.

Peki işin sektörel yansıması ne? Evet, kiracı ev göstermediğinde satış süreci yavaşlıyor. Çünkü alıcı, görmediği eve yatırım yapmak istemiyor. Fotoğraf ya da video ne kadar detaylı olursa olsun, bir evi hissetmek, içinde dolaşmak bambaşka. Satış hızının düşmesi, fiyatın pazarlıkla daha fazla aşağıya çekilmesine bile yol açabiliyor.

Burada doğru dengeyi bulmak şart. Ev sahiplerinin hukuki haklarını bilmesi, kiracıların da yükümlülüklerini kabul etmesi gerekiyor. Çözüm çoğu zaman mahkemeye gitmeden de bulunabiliyor: Taraflar uygun gün ve saatleri belirliyor, hem ev gösteriliyor hem de kiracının düzeni bozulmuyor.

Sonuç olarak; “Kiracı ev göstermiyor, satış yapılamıyor” cümlesi tek başına doğru değil. Evet, süreç yavaşlar. Ama hukuk, ev sahibine de kiracıya da dengeyi gözeten haklar tanıyor. Asıl mesele, bu hakları bilmek ve süreci uzatmadan doğru yönetmekte…